Deze tekst is ook verschenen in het Brabants Dagblad van 18 juni 2024: “Het katholiek onderwijs van nu bouwt wel degelijk bruggen. Neutraal onderwijs aan kunnen bieden is een illusie.” Brabants Dagblad, 18 juni 2024, Opiniepagina (p. 9, Regio). Zie ook https://www.bd.nl/opinie/het-katholiek-onderwijs-van-tegenwoordig-bouwt-wel-degelijk-bruggen~a5348643 (geraadpleegd op 19 juni 2024).
Afgelopen zaterdag (8 juni) uitte Frank van Pamelen zijn ongenoegen over het bestaan van scholen op basis van geloofsovertuiging. Helaas kijkt hij niet verder dan de neus van zijn eigen schoolervaringen, want zeker het katholiek onderwijs is diepgaand getransformeerd. Katholieke scholen zijn van naar binnen gekeerd naar open dialogiserend veranderd. En wel op basis van de katholieke overtuiging. Al in de jaren zestig pleitte het Tweede Vaticaans Concilie voor de dialoog met alle andersdenkenden, zonder die dialoog kun je niet katholiek zijn (al lang voordat er over burgerschap gesproken werd). Sinds de jaren ’80 van vorige eeuw is deze visie geïmplementeerd in katholieke scholen.
Een vwo-5 leerling bevestigt deze praktijk bij zijn examen levensbeschouwing waar hij zijn mening geeft: “Het vak op onze school zorgt ervoor dat je mensen gaat verstaan in een diepere betekenis van ‘een goede verstand-houding opbouwen’. Ook al ben je het vaak niet met iemand eens, toch houd je respect voor die persoon en maak je misschien wel een mentale spagaat, waarbij je jouw standpunt opent en de ander probeert te vér-staan (je inleven in zíjn of háár standpunt). Hier hoort ook bij dat je je gesloten perspectief opent, je leert dus bij levensbeschouwing met een open perspectief, waarbij je geen vooroordelen hebt, een gesprek in te gaan. Bij levensbeschouwing leren we dus andere mensen en culturen dieper verstaan om zo meer respect op te kunnen brengen voor elkaar. Daarom vind ik dat het vak levensbeschouwing niet moet worden afgeschaft.”
De Onderwijsraad heeft overigens diepgaand onderzoek gedaan naar scholen op godsdienstige grondslag. Wat bleek: vaak doen deze scholen het beter dan openbaar onderwijs. Het is immers een illusie om neutraal onderwijs aan te kunnen bieden. Beter is het om open te zijn over de eigen inspiratiebronnen om van daaruit de wereld open tegemoet te treden. Frank van Pamelen mag wat betreft het Theresialyceum en de andere katholieke scholen gerust zijn. De dialoog is maatgevend, juist omdat katholiek ‘kata olos’, ‘met het oog op het geheel’ betekent. Dus ‘met oog voor culturele diversiteit en onderlinge verbondenheid” zoals hij zo treffend formuleert. Deze formulering past perfect bij het identiteitsbeleid van het katholieke Ons Middelbaar Onderwijs. Kom eens kijken, meneer van Pamelen, en u zult zeker versteld staan. Van harte welkom!
Dr. Bill Banning, identiteitsbegeleider katholiek basisonderwijs en docent levensbeschouwing d’Oultremont College OMO Drunen.
